|  |
| |
توجه به فضاي داخلي و نحوه و تقسيم بندي پلان ها، نقش مهمي را در ساختار معماري يک بنا بر عهده دارد. طراحي فضايي با انعطاف پذيري بالا و تنوع پذير از لحاظ چيدمان و آرايش سطوح مي تواند کارکرد هاي مختلفي را بپذيرد و اين در حالي است که مخاطب احساس رضايت بيشتري از فضا خواهد داشت. استفاده از جدا کننده هاي سبک و قابل حمل، شفاف سازي، رنگ بندي هاي متناسب با نياز هاي موجود، تنوع مصالح، توجه به نحوه قرار گيري و تعامل مابين فضاهاي مختلف از جمله ويژگي هايي هستند که در کنار ساختار خاصي که براي يک پلان معماري در نظر گرفته شده است، مي تواند بر غناي آن افزوده و حتي قسمتي از مشکلات آن را حل کند.
از طرف ديگر معماري داخلي به لحاظ معيارهاي روانشناسي اهميت بسياري دارد. ميزان امنيت، صميميت، شور و هيجان و آرامش موجود در يک فضا را با مي توان با راهکارهاي مناسب تشديد يا تضعيف کرد. هر کدام از انسان ها داراي تعلقات ذهني و روحي خاصي هستند که پاسخگويي به نيازهاي آنها در معماري داخلي اولويت قرار مي گيرد، از اين رو نگرشي علمي و راسيونال در کنار خلاقيت هاي هنري مطرح شده و يکي از مسائل مهم در اين زمينه ايجاد تعامل و هماهنگي بين آنها است.
امروزه مبحث طراحي و دکوراسيون داخلي، اهميتي خاص يافته و حتي به عنوان رشته اي مجزا تدريس مي شود. الگوهاي و ايده هاي مختلفي اعم از مدرن و کلاسيک، توسط طراحان اين رشته به کار گرفته مي شود و از محدوديت هاي معماري در زمينه اجرا، معمولا خبري نيست و مي توان به ايده هاي بلند پروازانه ايشان تجسم بخشيد، چه بسا به گونه اي ميان گستره اي، موضوع فعاليت رشته هاي مختلف هنري از مجسمه سازي گرفته تا نقوش برجسته قرار گرفته ميگيرد. پيشرفت تکنولوژي به سبب تسهيل در يکسري از مسائل تاسيساتي و اجرايي از يک طرف و تنوع و کارآيي بالا در محصولات عرضه شده، زمينه مساعد و کارآمدي را در سطح جامعه به وجود آورده است؛ بهانه اي که پرداختن به مقوله طراحي داخلي را جز لاينفک فضاهاي معماري بر مي شمارد. معماري داخلي و توجه به جزئيات و تزئينات بعد از چندين دهه سکوت و فراموشي، رويکردي دوباره پيدا کرده و جالب تر اينکه سعي مي کند نمود هايي از معماري گذشته را در تلفيقي با الگوهاي مدرن بيان کند؛ مساله اي که سال ها است در معماري مورد بحث و جدل قرار گرفته و تا کنون نتيجه اي حاصل نشده است.
معماري گذشته ما سرشار است از ظرافت ها و ريزه کاري هايي که هزاران ايده و خلاقيت را در خود نهفته است. تزئينات و کاشيکاري هاي داخلي با تناسبات و رنگ بندي خاص خويش در کنار کالبد دروني، فضايي رمزگون را تداعي مي کنند و هم اکنون نيز ارزش فضايي خويش را حفظ کرده است
امروزه با افزايش روز افزون جمعيت شهري و قيمت زمين ، ساخت و ساز آپارتمان و زندگي آپارتماني مقرون به صرفه تر شده است . بيشتر ما حداقل يک بار زندگي در محيط بسته آپارتماني را تجربه کرده ايم و از معايب و مشکلات آپارتمان نشيني آگاهيم. يکي از عمده معايبي که بيشتر مردم از آن گله مند هستند خفه و بسته بودن فضاي آپارتمان است . ما با استفاده از چندين نکته کوچک که بيشتر جنبه بصري دارد ميتوانيم اين فضاي مرده را زنده تر و آپارتمان خود را دلباز تر نماييم .
1. انتخاب رنگ ديوارها
انتخاب رنگ مناسب براي فضاي آپارتماني بخصوص آپارتمانهاي با متراژ کم بسيار مهم است. رنگها از نظر درخشندگي و شفافيت انواع مختلف دارند که بهترين انتخاب ، انتخاب رنگهاي روشن با درخشندگي و شفافيت زياد است . اصولا" رنگهاي روشن باعث مي شوند که فضا بزرگتر بنظر آيد و هر چه شفافيت و درخشندگي آن بيشتر باشد به دليل انعکاس نور فضا زنده تر بنظر مي آيد. يکي از رنگهاي مناسب آپارتمان رنگ استخواني روشن است ، که علاوه بر داشتن شفافيت و روشني با بيشتر رنگهاي وسايل منزل همنشيني دارد و کمپوزيسيون مناسبي را ايجاد مي نمايد.جهت ايجاد تنوع در رنگ ميتوانيد در قسمت ديوار اپن آشپزخانه از مصالح سنگي با رنگهاي متنوع استفاده نماييد.
2. انتخاب کفپوش
جهت پوشش کف آپارتمان از مصالح گوناگوني ميتوان بهره گرفت .( از جمله سراميک ها ، پارکتهاي طرح چوب ، موکت و ...) اگر قصد تعويض کفپوش ساختمان را داشته باشيد ، در صورت استفاده از سراميک مي بايست در انتخاب رنگ آن دقت زيادي شود، زيرا استفاده از رنگهاي تيره در کف ، فضا را فشرده تر نشان ميدهد . معمولا استفاده از رنگ هاي بسيار روشن مثل سفيد نيز معايبي به همراه دارند ، يکي از معايب آن يکدست شدن فضا است که جهت برطرف کردن يکدستي آن مي توان از يک قاليچه در زير ميز مبل استفاده کرد. يا اينکه در ميان سراميک ها طرح هايي با رنگهاي متفاوت را بکار گرفت.در صورت استفاده از پارکت نيز ميبايست نکات گفته شده را رعايت نمود و رنگهاي روشن طرح چوب را انتخاب کرد.
3. انتخاب مبلمان و نحوه قرار گيري
انتخاب رنگ مبل اختياري است اما استفاده از رنگهايي مثل کرم روشن و يا حتي سفيد به زنده تر کردن فضا کمک بيشتري مي نمايد و فضا بزرگتر به نظر مي آيد. در مورد انتخاب طرح مبل بهتر است حتي المقدور مبل هايي با اشکال هندسي صلب و يا بدون منحني انتخاب شود. در مورد نحوه چيدمان آن بهتر است مبلها را تقريبا" چسبيده به ديوار ها قرار داد علت انتخاب شکل بدون منحني نيز اين است که مبلها در کنار ديوار صاف ترکيب مناسبتري را ايجاد نمايند. حتي المقدور سعي کنيد وسايل خانه را نزديک به ديوارها قرار دهيد تا از هدر رفتن کوچکترين فضاها نيز جلوگيري شود. اگر در جلوي پنجره ها از پرده هاي پارچه اي استفاده مي کنيد بهتر است رنگ آنها نيز روشن انتخاب شود
4. نورپردازي
نور نيز نقش مهمي را در زنده کردن فضا به عهده دارد . استفاده از نور مناسب و يکنواخت در آپارتمان خفگي محيط را از بين مي برد ، البته استفاده از نور طبيعي بسيار مناسبتر است . در صورت ضعيف بودن نور طبيعي کمبود آن را با بکارگيري نور مصنوعي جبران نماييد. حتي المقدور از پرده هاي عمودي يا کرکره اي استفاده نکنيد ، زيرا از ورود نور خورشيد به داخل تا ميزان زيادي جلوگيري مي نمايند. پرده هاي پارچه اي يا توري بهترين انتخاب براي پنجره هاي آپارتمان محسوب ميشوند. زيرا نور را به خوبي از خود عبور مي دهند.استفاده از نور پردازي موضعي بر روي قاب ها و ... نيز باعث تحرک و ايجاد حرکت در فضا ميشود.
5. استفاده از طبيعت
در ساختمانهاي حياط دار کمبود طبيعت بوسيله ايجاد باغچه در کناره هاي حياط جبران ميشود . اما براي جبران آن در آپارتمان ميتوان از گلدانهاي کوچک که در گوشه هاي فضا قرار مي گيرند استفاده کرد . سعي کنيد گلدانها را در کنار پنجره ها و يا تا جايي که امکان دارد در کنج ديو ارها قرار دهيد ، زيرا معمولا" گوشه ديوار ها بدون استفاده مي مانند.
در نتيجه سعي کنيد تا جايي که امکان دارد از رنگهاي روشن در طراحي داخلي آپارتمان استفاده کنيد . شايد اين سئوال برايتان پيش آيد که بکارگيري اين همه رنگ روشن فضا را يکنواخت و سرد نمي کند؟ در جواب بايد بگويم اين هنر شماست که با استفاده از قابها و وسايل تزييني کوچک با رنگ بندي متنوع فضا را جذاب تر نماييد
تاقچه ها، رف ها، ارسي ها، هشتي ها، حوض ها و باغچه ها تنها شماري از عناصر كالبدي طراحي داخلي در ايران هستند. روش معماران گذشته ايراني در به كارگيري اين عناصر، در راستاي آن بوده تا از جذابيت فُرم كاسته شود و به غناي فضا افزوده گردد. اين همان هندسه همراه با تزئينات است.
به نظر مي رسد طراحي داخلي در ايران، از يك سو در چنبره نوستالژياي تاقچه ها، رف ها و اُرسي هاي قديم گرفتار مانده و از سوي ديگر به دكوراسيون و ابعاد دراماتيك و تزئيني فضاها تقليل يافته است. با تمام اينها، طراحي داخلي فرآيندي است كه همزمان مي بايست سويه هاي زيباشناختي و عملكردي را سامان دهد. طراحي داخلي يك ساختمان، داستاني است كه شخصيت اصلي آن خود انسان است؛ در اين بين حضور او در اين فضا، چگونگي آن و ويژگي هاي فضايي كه انسان در آن قرار مي گيرد، مي تواند تداعي كننده اصولي باشد كه در ادامه ? اصل از آنها را مي خوانيد:
? - نور را درياب: نور عنصري است كه با آن ديدن اشيا ممكن مي شود. نور مي تواند ريتم خلاقانه اي به يك فضاي داخلي ببخشد. بدون نور، نه فرم را احساس مي توان كرد، نه رنگ را و نه بافت را. نورپردازي در يك فضاي داخلي پيامدهاي مهمي در بردارد. چه بسا نورپردازي مناسب يك فضا آن فضا را خوشامد و چشم نواز كند. نورپردازي در كنار ابعاد زيباشناختي، بعد عملكردي هم دارد. نور مناسب در طول شب در يك فضاي داخلي مي تواند حس محدود بودن يا ابهام و هراس را بر طرف كند. نور مناسب يك اتاق حتي مي تواند چهره آدمي را گرم و صميمي كند. به كمك نورپردازي مي توان يك فضاي داخلي را به جزاير نوراني متنوعي تبديل كرد. پس، از باب مثال، غذاخوري بايد نور ملايم و گرمي داشته باشد يا بهترين نورها براي حمام، منابع نوري كم ولتاژ هستند.
? - فرم را بشناس: فرم، توده فيزيكي يك شيء است كه سه بعدي بوده و وزن دارد. فرم معمولاً به پوسته بيروني بنا نسبت داده مي شود، در حالي كه فضاي داخلي هم فرم خاص خود را تشكيل مي دهد. معمولاً فرم فضاي داخلي تابعي از عوامل مختلف است. دسترسي ها و سيركولاسيون مهمترين اين عوامل هستند. هر چند نمود فرم بيشتر در پوسته بيروني يك بنا است با اين حال نمود بيرون و درون مي تواند يك شكل نباشد.
فضا را احساس كن:
فضا را محدوده در دسترس كاربران دانسته اند. در طراحي داخلي معمولاً استفاده مؤثر از فضا و ارتباط آن با محيط، مهم است. مسأله اي كه در رابطه با فضا مطرح مي شود، رعايت ابعاد انساني در طراحي داخلي است. از قرن ها پيش رويكرد عمده فيلسوفان و معماران به عنصر فضا، برجسته بوده است. در طي سال هاي اخير هم ارتباط بين ابعاد انساني با فضاهاي داخلي به يكي از فاكتورهاي مهم طراحي بدل شده كه از آن تحت عنوان ارگونومي يا كار پژوهي در ديد كلي و اندام سنجي (Anthropometry) در ديد جزئي، ياد مي شود. در طراحي داخلي مي بايست رابطه درسـت انسان با فضا تعريـف شود و ابعاد بدن انسان ها براي سهولت دسترسي هاي فضايي مد نظر قرار گيرد.
بافت را لمس كن:
بافـت مشخصـه اي از يك شيء اسـت كه با لمس كـردن يا ديدن به چشـم مي آيد. بافت مي تواند نرم يا خشن، كشيده يا برجسته، زبر يا مخملين و يا ابريشمي باشد. در طراحي داخلي پوسته ها و سطوح فضايي معمولاً بسته به عملكرد هر فضا تغيير مي كند. چه بسا طراحي داخلي يك خانه نيازمند سطوحي نرم و منعطف باشد، اما فضاي داخلي يك سينما چنين سطوحي را برنتابد.
شكل را بيازماي:
شكل، خط بيروني يك شيء را تشكيل مي دهد. در معماري معمولاً شكل و فرم را با هم اشتباه مي گيرند. شكل يا صورت معادله كلمه Shape فرنگي است؛ در حالي كه فرم املاي فارسي همان Form است. معمولاً شكل ها يا طبيعي هستند يا غيـرقابل مشاهـده يا هندسي. در تركيب بندي يك فضا شكل اشيـا عامل تعيين كننده اي است. طراحان داخلي به كمك اين عامل مي توانند تركيبات بصري گوناگوني پديد آورند.
رنگ را در هم بياميز:
در تعريف رنگ آن را خاصيت بصري فرم دانسته اند. در حقيقت عنصر فرم از طريق رنگ معنا مي يابد. رنگ در طراحي داخلي احساس آدمي را تحت تأثير قرار داده و روي فرم تأكيد مي كند، ضمن آنكه رنگ، حس مقياس را هم موجب مي شود. كاربرد رنگ هم، از يك فضاي داخلي به فضاي ديگر فرق مي كند و در كاربرد رنگ، توجه به خصلت هاي رواني آدميان ضرورت تام دارد.
حجم را بشناس:
حجم عنصر مهم طراحي داخلي است. در معماري سنتي ايران، شاهد فضاهاي پر و خالي احجام معماري هستيم. مقرنس ها و گوشواره ها خود بخشي از احجام خالي هستند. در اين معماري مسايل حجمي اهميت زيادي دارد. ما فضاي داخلي را به واسطه لايه بيروني بنا درك مي كنيم. اين لايه بيروني در حقيقت همان حجم كلي بناست. در معماري مدرن، معمار به انتزاع و جدايي پوسته يا حجم بنا از درون آن مي انديشد و اين جاست كه ديوارها و سقف ها، فضايي تاكيدي ايجاد مي كنند و خود را از قيد و بندهاي فضاي داخل رها مي كنند. اين جا طراحي داخلي به مثابه يك سامان يا روش معمارانه مطرح مي شود
|  |
